Ideeën voor Cultuurpark Lammermarkt

De Lammermarkt was voor mij de start  van het idee voor het Singelpark in Leiden. Ik vond het zo jammer dat de grootste open ruimte van de binnenstad, ook nog eens op zo'n prominente plek, uit een zee van steen en blik bestond. Juist ook omdat de potentie van de plek zo overduidelijk was: een grande entree van de binnenstad vanuit kust- en bollenstreek. Die prachtige Molen de Valk weer terug in de spotlights. De mogelijkheid om substantieel groen toe te voegen in de dichtst bebouwde stad van Nederland. De meerwaarde die het gebied zou kunnen hebben voor het te ontwikkelen Cultuurkwartier. De Lammermarkt zou een park moeten worden.

En dat gaat gebeuren. De vraag is nog even hoe. In 2017 zijn de auto's onder de grond verdwenen in wat de diepste parkeergarage van Nederland gaat worden. Dat is goed nieuws. Op dit moment worden plannen uitgewerkt voor wat er dan bovenop moet komen. Volgens het eerste plan bestrijkt een drukke weg de noord- en oostzijde van de Lammermarkt. Met de brug over de singels waar hij was: precies op de punt van het historische bolwerk. De zuidzijde wordt de in- en uitrit van de garage. De westzijde, het deel tussen de singel en de molen, blijft een druk fietspad.

Verkeersplein?
De Lammermarkt dreigt een verkeersplein te worden in plaats van een Cultuurpark. Waarbij het hart van het verkeersplein vrij stenig zou blijven. Het beleven van groen en cultuur gaat niet goed samen met het geluid, de drukte en onrust van verkeersstromen rondom. We zouden alles op alles moeten zetten om die kwaliteiten - cultuur en groen - zo veel mogelijk tot hun recht te laten komen en het verkeer zo veel mogelijk uit het zicht en oor te houden.

Onze basisideeën als Vrienden van het Singelpark hebben we vervat in onderstaande presentatie. De groenste kermis van Nederland. De tuin van het Cultuurkwartier. Ruimte voor grotere en kleinere optredens en andere passende evenementen in het groen, met Molen de Valk als decor. Een amfitheater(tje) dat uitnodigt tot optredens. De grootste groene plek in de meest versteende binnenstad van Nederland om  te rusten, te zonnen, te picknicken, voor sport en spel. De vermaarde 'plantsman' Piet Oudolf die er een onovertroffen tuin aanlegt met beplanting die een kunstwerk op zich vormt. Ingrediënten om van de Lammermarkt een onovertroffen Cultuurpark te maken waar wij en generaties na ons van kunnen genieten.

Cultuurpark Lammermarkt (1) from Jeroen Maters

Nieuwe kansen voor Nieuweroord

Met zes buurgezinnen woonachtig aan de Rijnsburgerweg bedachten we een nieuw woonconcept voor Nieuweroord in Leiden. Nu de voormalige zusterflat direct tegenover onze huizen wordt gesloopt, ontstaat er ruimte voor nieuwbouw. Op een prachtige plek op het oude landgoed, midden in het Bos van Bosman. We vroegen ons af: in welk type gebouw zouden we zelf oud willen worden? Want dat willen we: blijven wonen in onze eigen geliefde wijk, nu onze kinderen het huis uit zijn, of in de toekomst het huis uit gaan, en we naar iets kleiners willen verhuizen.

De kern van het idee: voor elkaar en voor onze omgeving zorgen. Duurzaam, actief en gezond samenleven met verschillende generaties. Maar tegelijkertijd wel ook 'je eigen bedoeninkje' hebben. Eigenlijk weer een beetje terug naar af: naar de studentenhuizen waar een aantal van ons ooit in Leiden gestart zijn en waar we mooie herinneringen aan bewaren. Maar dan met meer luxe en privacy. Af en toe samen koken en eten. Ruimtes en spullen delen die je niet dagelijks nodig hebt. Zoals een sportruimte of een pianokamer, een eetkeuken voor grotere groepen en een gezamenlijk moestuintje. Samen energie opwekken en misschien wel de auto delen. In een duurzaam gebouw en omgeving die spontane ontmoetingen mogelijk maken. Het scheelt ruimte, het scheelt kosten en het draagt bij aan een sociaal rijk en vitaal leven.

Inmiddels is de werving en selectie van marktpartijen die Nieuweroord gaan ontwikkelen gestart. We zijn heel benieuwd met welke plannen zij komen. Wij zouden het geweldig vinden als er plannen tussen zitten waarin wij onze droom zouden kunnen verwezenlijken. Dat gebouw en die mensen zouden we gráág als nieuwe overburen willen verwelkomen. Hieronder het rapport dat we hebben geschreven.

Nieuweroord, nieuwe kansen from Jeroen Maters

De Staat van Cultuur in Leiden

Column uitgesproken op 11 maart 2015 tijdens het evenement State of The Art van Cultuurfonds Leiden in de Stadsgehoorzaal in Leiden.

-->

"Gevraagd naar wat hij het leukste vond aan zijn vakantie in Leiden zei een Duitse tiener laatst: het openen en sluiten van de Wilhelminabrug over de Zijl. Het hele wegdek ging omhoog! Dat had hij nog nooit ergens gezien.

Al tien jaar ruilen we van huis met gezinnen uit binnen- en buitenland tijdens onze vakanties. Wat wij hebben geleerd is dat er geen peil te trekken valt op waarom mensen naar Leiden komen. En al helemaal niet met welke herinnering ze weer weggaan. De een noemt het fietsen op de vrij liggende fietspaden, de ander het eten van rauwe haring met uitjes op de Leidse markt. Weer een ander het bezoek aan een excellent Leids museum en nog een ander roemde de nabijheid van Amsterdam. De enige constante is dat ze het hier allemaal prima naar hun zin hebben. Kortom: misschien is de veelzijdigheid wel het meest bijzondere aan onze stad en regio.

We zijn groot genoeg om alles te hebben, en klein genoeg om een gezellig beschermd dorps gevoel op te roepen. Groot genoeg om een keur aan musea, monumenten en podia te presenteren. Klein genoeg om elkaar te vinden en samen te werken aan een stad die bruist. Niet alleen door te kijken naar hoe overheid en instituten het vóór je regelen, maar door als inwoners ook zélf actief aan de slag te gaan.

Volgens mij is de allerbelangrijkste kracht van de stad misschien wel de meest onzichtbare: de kracht van de Leidse bevolking. We hebben de één na hoogst opgeleide bevolking van Nederland, we hebben de één na grootste creatieve klasse en we zijn de op twee na rijkste stadsregio. We hebben de hoogste cultuurparticipatie van het land en de sterkste sociale cohesie. Nergens zijn meer verenigingen en stichtingen.  Alleen al veertig erfgoedverenigingen. Nergens in Nederland zijn inwoners méér geïnteresseerd in de geschiedenis van de eigen stad.

Een hele nieuwe generatie politici, ambtenaren, directeuren, cultuurmakers, ondernemers én actieve burgers is opgestaan.  Studenten en scholieren zijn mee gaan doen. Zij vormen een nieuwe dynamische netwerksamenleving die geen zin heeft om met meningen te komen waarom iets niet kan, maar samen een plan bedenken hoe het wél kan.

Op grote schaal heeft dat tot vernieuwing geleid. Een breed gedragen visie gestoeld op twee  duidelijke pijlers ‘kennis’  en ‘cultuur’. Prachtige nieuwe podia voor theater en muziek. Vernieuwde, eigentijdse musea. Levendige festivals die steeds meer de innovatie opzoeken. Historisch erfgoed dat nu hip and happening is. Zelfs op de lastige gebieden retail en horeca komt er beweging.

Ik ben er trots op dat ik van deze nieuwe generatie deel mag uitmaken. Wij zijn inmiddels dé stad die de rest van Nederland in de gaten houdt. In 28 steden en dorpen zijn Stadslabs opgericht naar Leids prijswinnend voorbeeld. Ook onze vindingen Ondernemersfonds en Cultuurfonds vinden in diverse steden navolging.

Met deze gezamenlijke energie wordt opeens alles mogelijk. Kansen zijn er te over. Laten we van onze Leidse singels het mooiste stadspark van Nederland maken. Laten we van de stad weer maken wat hij was: de botanische hoofdstad van Nederland. Laten we rondom de Oude Vest een levendig Cultuurkwartier ontwikkelen.

Laten we onze prachtige historische binnenstad én de buitenwijken het decor maken van spontane ontmoeting met kunst en cultuur. Laten we de verbinding maken met de regio, met de bloemen en de zee.

Laten we fysiek en in programmering de samenwerking opzoeken tussen de werelden van film, beeldende kunst, theater, muziek, erfgoed, wetenschap, tussen professionals en amateurs. Want het is op de kruising van disciplines waar de echt vernieuwende ideeën ontstaan die nergens in Nederland te vinden zijn.

De afgelopen tien jaar hebben we de stad grotendeels op het niveau gebracht van andere historische steden die op ons voor liepen, zoals Amsterdam, Maastricht, Haarlem.  Als we met deze generatie deze energie ook de komende tien jaar vast weten te houden, dan zullen we komen waar we op grond van de schoonheid van de stad én de kracht van haar bevolking thuis horen: in de top drie van meest populaire steden van Nederland.

Voorwaarde is wel dat we allemáál meedoen, en dezelfde ambitie durven te delen. We zijn groot genoeg om alles te hebben, maar wel zo klein dat we er overal maar één van hebben: één stedelijk museum, één schouwburg, één gemeente… Alternatieven zijn er niet: we moeten het dus met elkaar doen.

Mijn droom is dat als die Duitse tiener over tien jaar nog eens Leiden heeft bezocht met zijn gezin, hij niet alleen meer zegt: ‘Het was leuk in Leiden’, maar tegen iedereen die het maar horen wil zegt: ‘Leiden? Daar móet je geweest zijn.’

Dank u wel."

Jeroen Maters, 12 maart 2015

Tot zo ver

Beste mensen, voorlopig even geen nieuwe berichten meer op deze weblog. Maar kijk gerust eens rond in het archief: er staan ruim 700 berichten in met ideeën voor een bruisender, ondernemender, innovatiever, cultureler, groener, concurrerender Leiden.
Ik wil de komende tijd de gelegenheid nemen om een aantal van de ideeën tot werkelijkheid te maken. Ik concentreer me op het Singelpark (grote kans dat het doorgaat, maar moet wel op allerhoogste niveau) en Cultuurwarenhuis (minder grote kans dat het doorgaat, maar als het doorgaat is het het begin van de redding van Leiden winkelstad en Breestraat). En op de besturen van Leiden Communicatiestad en Lucas van Leyden Mecenaat van Stedelijk Museum De Lakenhal.

Groet, Jeroen

Beeldenexpo op Hooglandsekerkgracht in 2012

Dat is cool. Een groep mensen die zich organiseerde via sociaal netwerk Linkedin heeft nu een stichting opgericht met als doel een beeldenexpositie te houden op de Hooglandsekerkgracht in Leiden. Aankomende Nederlandse kunstenaars tonen van juni tot en met augustus 2012 hun beelden op de mooie boomrijke promenade. Een mooiere plaats voor zo'n tentoonstelling kun je je eigenlijk niet bedenken.

Bij succes komt er elk jaar weer een tentoonstelling. Jop Ubbens, directeur van internationaal veilinghuis Christies, leidt de vakjury die uit de inzendingen de kunstenaar kiest die wordt uitverkoren om te exposeren. Joque Mulder is initiatiefnemer en voorzitter van de stichting Beelden in Leiden.

Havenbewoners Leiden willen ook meer levendigheid

Het mooi gelegen terras van Dok 2
bij de ingang van de Haven.

CDA Leiden heeft een kleine campagne gelanceerd om de Haven in Leiden (aan het uiteinde van de Haarlemmerstraat, bij de Zijlpoort) meer leven in te blazen. Dat plan is overigens al opgenomen in het Programma Binnenstad als versterking van de noordoostelijke singelrand. Er hing een ideeënbus bij café-restaurant Dok 2 en op een speciale website reageerden onder meer buurtbewoners op het idee. Interessant is dat de buurtbewoners meer positief lijken over het plan dan de buurtvereniging die ze vertegenwoordigt en meer horeca ongewenst vindt. Wat vinden de buurtbewoners zelf?

Meer terrassen
Buurtbewoner Marjolijn schrijft dat ze elke zomer enorm geniet van de gezelligheid van de haven. "Die gezelligheid komt door de vele plezierboten die er liggen, helaas niet door de omgeving", vertelt ze. "Het zou een grote toeristische trekpleister kunnen zijn als er meer terrassen aan het water zouden zijn. Ook als de vervallen panden opgeknapt zouden zijn." Ze vindt het idee om een hostel te maken "een prima plan, aangezien dat meestal wordt bezocht door jongeren zonder auto! Waardoor dat geen parkeerproblemen geeft. Een discotheek is ongewenst, vanwege de te verwachten geluidoverlast." Het is wel een probleem dat het een belangrijke verkeersader is voor fietsers/bromfietsers. Dat moet op te lossen zijn!"

Hostel
Het hostel valt ook in de smaak bij Gerben. "Goed dat er iets met het havengebied wordt ondernomen. Het is een prachtig gebied en ik ben blij hier te mogen wonen. Ik heb begrepen dat er initiatiefnemers zijn voor een hostel. Een hostel vind ik een mooi idee. Volgens mij sluit een hostel goed aan bij de plannen om Leiden aantrekkelijker te maken voor toeristen. De locatie is hier volgens mij ideaal voor."

Trots op haven
De heer of mevrouw Blok: "Ik ben er zeker voor om 'onze Haven' op te fleuren. Het ligt er troosteloos bij. Vergeleken bij andere passaten havens is er nog heel wat te verbeteren." Hij/zij wijst er echter wel op dat er goede oplossingen moeten worden gevonden voor parkeren, dat vuilcontainers ook in de winter moeten blijven staan en dat er iets gedaan moet worden aan scheurende brommers en scooters. "We zouden trots moeten zijn op onze Haven, en ik hoop dat dit in de toekomst ook weer van toepassing kan zijn."

Haarlemmerstraat
Mary vindt dat haar buurt ook wel wat meer aandacht kan gebruiken. "Laten we beginnen met te erkennen dat via de Zijlpoort heel veel mensen de binnenstad binnenkomen. Totaal ondergewaardeerd door de gemeente, waardoor er duidelijk lange tijd geen aandacht is geweest voor dit hele mooie stukje Leiden. Horeca: ja! maar dan wel een mooie lunchroom en geen discotheek. Breder trottoir, gezellige terrassen langs het water. Minder parkeerplekken: oke, maar dan wel een parkeergarage vlakbij. En: trek die plannen door naar het meest verwaarloosde stukje Haarlemmerstraat. Dat je daar niet mag fietsen is niet logisch! Denk daar ook eens over na!"

Winter
Collega-buurtbewoner Klaas Bolhuis: "Ik woon erg naar mijn zin in de Havenbuurt. Ik vind het ook wat jammer dat er in de winter zo weinig te doen is in de haven. Misschien is het een aardig idee om toch weer iets met recycling en transport te doen. Het warenhuis/de milieustraat/Kluivers recycling liggen allemaalop het Waardeiland en over het water veel beter bereikbaar dan via de Lage Rijdijk of om door de Kooi. Dus overal in de Leidse wateren leuke bootjes die met oud papier, metaal, tweedehandsgoederen etc. rondvaren. Het geeft wat bedrijvigheid en dat vinden toeristen ook leuk. "

Leiden wil prijs Beste Binnenstad winnen

Breda won in 2009 de titel Beste Binnenstad

Het stadsbestuur van Leiden wil in 2017 de prijs voor Beste Binnenstad van Nederland winnen. Ik betwijfel of dat niet wat te hoog gegrepen is. Dus is het een prima doel. Immers: voor doelen met een ambitie in de categorie 'morgen wil ik een dagje ouder zijn' krijg je niemand gemobiliseerd. Het meedoen aan de prijs, met bijbehorende deadline, geeft focus. Het winnen van de prijs is niet alleen belangrijk voor voor de citymarketing, maar geeft vooral ondernemers en inwoners een gevoel van trots en eigenwaarde. En dat is weer essentieel om de stad vitaal te houden in de toekomst: je wilt werken aan een stad waar je trots op bent.

Inhoudelijk op orde
Ik zou daarom graag willen weten welke strategie we de komende jaren gaan volgen om in 2017 als winnaar op het podium te staan. Inhoudelijk denk ik dat we op stoom komen. We hebben een mooi Programma Binnenstad als uitgangspunt. Succes of falen liggen in de uitvoering. Een enthousiasmerende conferentie als aftrap lijkt me een mooi begin.

Maatjes groter
Ik begreep dat mijn blogbericht dat de binnenstad van Haarlem vijf tot tien jaar voor ligt op Leiden niet bij alle ambtenaren in goede aarde viel. Ik kan me ook best voorstellen dat het niet leuk is om te lezen dat een of andere wijsneus zijn eigen stad afvalt terwijl je dag in dag uit je best doet voor de stad. En toch begrijp ik het ook weer niet. Tenminste: niet als je ambitie hebt en de beste binnenstad wil zijn. Ik vind het leuk om complimenten te krijgen, maar ik vind het nog leuker om te ontdekken hoe het beter kan. Mijn leven lang ben ik op zoek naar 'maatjes groter of beter.'  Of het nu op de tennisbaan is of in mijn vakgebied. Om van ze te leren. En vervolgens om ze te leren verslaan. Toen we een paar keer Nederlands kampioen bedrijfsbladen maken waren geworden: hup naar Londen, Gent, Dortmund, Parijs, Barcelona om te leren van de bureaus die in die landen de prijzen wonnen. Totdat men in het buitenland bij ons de kunst gingen afkijken.

Momentum
Over Barcelona gesproken. FC Barcelona had in 30 jaar tijd slechts twee schamele kampioensbekers gewonnen toen Johan Cruijff de club ging leiden. De cabrones uit Madrid wonnen de meeste prijzen. Barcelona was zijn zelfvertrouwen volledig kwijt. Ook de eerste wedstrijden onder Cruijff ging het dramatisch. Met als dieptepunt een 5-0 nederlaag tegen een middenmoter. Cruijff toonde zich stoïcijns: 'Dankzij deze nederlaag worden wij kampioen', zei hij op de persconferentie na afloop. Pers en publiek wisten niet wat ze hoorden. Hadden zij wel naar dezelfde wedstrijd zitten kijken? Cruijff had de nederlaag als momentum nodig om het roer definitief om te gooien. Op de laatste zinderende speeldag van het seizoen wist Barcelona de grote achterstand op de rivalen uit Madrid te overbruggen en kampioen te worden. Om daarna tot op de dag van vandaag een van de topploegen in de wereld te blijven: elf kampioenschappen en vier keer Champions League in twintig jaar.

Leiden zou Haarlem natuurlijk ook als Real Madrid kunnen zien. Hup, winnen die prijs! Het is al snel 2017.

'Argument voor verhuizing deel Universiteit Leiden naar Den Haag is onzin'

'Aantoonbare onzin', noemt Ton van Raan van de Universiteit Leiden het argument dat rechtsgeleerdheid, politieke wetenschappen en bestuurskunde alleen succesvol in hoofdsteden beoefend kunnen worden. In een interessante column voor het blad van de BV Leiden schrijft hij: 'Universiteiten in steden die geen besturscentra zijn zoals Oxford, Leuven of Heidelberg doen het uitstekend in bovengenoemde vakgebieden zonder dat ze afhankelijk zijn van Londen, Brussel of Berlijn.' De hoogleraar Ontwikkeling van wetenschap en technologie gelooft maar weinig van de argumenten van zijn universiteit dat het goed zou zijn voor onderwijs en onderzoek als deze delen van de universiteit naar Den Haag zouden verhuizen.

Alerter zijn
'Er is weinig reden voor ons stadsbestuur om de Haagse ontwikkelingen op voorhand toe te juichen. Men doet er beter aan een onderzoek te laten uitvoeren naar de gevolgen van de Haagse vestiging voor de stad Leiden', zo zegt Van Raan. 'Voorlopig zijn die alleen negatief: verlies aan studenten, aan belangrijke congressen, en aan de mogelijkheid zelf internationale instanties en activiteiten binnen te halen. We moeten ons niets laten wijsmaken met mooie praatjes over het belang van samenwerking, over 'globalisering', de hele Randstad als grote metropool, en dat Leiden te klein is. Het Leidse stadsbestuur moet veel alerter zijn op alles wat de positie van onze stad nadelig kan beïnvloeden.'

Ondernemerschap
Van Raan pleit er in zijn column voor dat de juridische en sociale faculteit zich sterker op ondernemerschap moet richten. 'Juist in combinatie met het Bioscience park is vanuit die vakgebieden veel te doen: octrooirecht, onderwijsadvies, consumentengedrag, patiëntveiligheid, adviesbureaus op talloze juridische en sociale terreinen. Zo'n verbreding maakt het Biosciencepark en de stad economisch sterker.'