woensdag 6 april 2011

Het Leidse Model?

Steeds vaker worden Stadslab Leiden en/of ik (via m'n weblog en via tv-uitzending Aanpakkers) gevraagd om advies door andere gemeenten. De afgelopen maand alleen al vier keer contact: twee steden in België, twee gemeenten in Nederland. De aard van de vraag is telkens wat anders, variërend van hoe je een dynamische creatieve stad ontwikkelt tot de ervaringen rondom het opzetten van een Stadslab, en van gebiedsontwikkeling als het Cultuurkwartier tot gebouwontwikkeling als Nieuwe Energie en De Meelfabriek.

Bijzondere initiatieven
We kunnen vanwege tijdgebrek niet altijd uitgebreid ingaan op de vragen helaas. Maar het streelt de eer. Als je er bovenop zit, heb je het niet zo in de gaten. Of zie je van alles wat er nog níet goed gaat in de stad. Maar door de ogen van derden zie je eigenlijk pas echt dat er in Leiden een paar bijzondere initiatieven zijn die het waard zijn om veel breder te verspreiden.

Zo is Nieuwe Energie bij mijn weten het enige gebouw in Nederland (ter wereld?) waar een dak- en thuislozenopvang voordeurdeler is met een goedlopend verzamelgebouw van communicatiebedrijven. Ook de creatieve denktank Stadslab Leiden met 400 creatieve professionals die samen de schouders onder de stad zetten is, in deze opzet, een bijzonderheid. Het concept voor De Meelfabriek is zowel fysiek (de binnenkant als monument behouden, de buitenkant niet) als inhoudelijk (een 'creatieve stad in een stad') heel bijzonder. De meeste andere gebouwen zijn eerder monofunctioneel (alleen wonen, of cultuur, of kantoren, of studeren, of recreëren), hier is het een bonte mix van alles door elkaar.

Zelfbewustzijn en optimisme
Telkens valt me weer op dat we onder alle adviezen zelfbewustzijn en optimisme als bindend element hebben. Bij de oprichting van Stadslab besloten we om als burgers niet langer mopperend langs de zijlijn te gaan staan om te zien hoe anderen de stad ontwikkelen, maar actief op zoek te gaan naar kansen en waar mogelijk er zelf onze schouders onder te zetten.

Winnen of verliezen
Je kunt strategische visies neerleggen en plannen maken tot je een ons weegt, de duurste adviseurs, de meest gedetailleerde cijfers en analyses erbij halen. Maar ik bedenk me nu dat winnen of verliezen als stad eerst en vooral te maken heeft met de mate van zelfbewustzijn en optimisme. Als wij als Leiden in staat zijn om gezamenlijk aan zelfbewustzijn en optimisme te bouwen in een wereld die alleen maar cynischer lijkt te worden, dan zou dat over een jaar of wat het verschil gemaakt kunnen hebben.

Leidse Model
Ik geloof dat dat mijn ultieme wens is. Dat wij in deze tijd, met deze generatie, in deze stad, het verschil hebben weten te maken door herwonnen zelfbewust zijn en aanstekelijk optimisme. En dat wij van daaruit dingen voor elkaar hebben gekregen die voor onmogelijk werden gehouden. Dat wij tegen die tijd niet meer de stad zijn die kijkt naar het groeiende groene gras van de buren, maar de stad van het succesvolle Leidse Model.

2 opmerkingen:

Maurits von Heijden zei

Jeroen, ik denk dat je gelijk hebt over zelfbewust en positief. En je vraagt je af waarom andere instellingen, bedrijven en gemeentes dat niet meer hebben. Ik adviseer nu een aantal (zorg-)organisaties, maar bij de meerderheid zijn beide aspecten, en dan met name zelfbewustzijn ver te zoeken. En dat komt volgens mij door het volgende. Als je weet wie je bent en wat je kan en wat je wel of niet wilt, dan moet je keuzes maeken en dat uiten. En kiezen betekent verantwordelijkheid nemen en dat lijkt soms eng. Dan lijkt het veiliger om bepaalde zaken niet te weten.

Jeroen Maters zei

Klopt. Daarom ben ik altijd vóór bestuurders die een sterke emotionele band hebben met datgene wat ze besturen, met hart voor vak (besturen) én organisatie én omgeving. Mijn vermoeden is dat zij eerder bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen.