Een nieuw gezicht voor de Lammermarkt

Geweldige inzendingen waren er voor de architectuurprijsvraag van Stadslab Leiden, RAP en BNA Kring Rijnland voor de herontwikkeling van de Lammermarkt bij Molen de Valk. Nu is besloten om de auto's voortaan in een ondergrondse parkeergarage te stallen, is er volop ruimte om de stad aan deze kant een waardige entree te geven. Wat me opviel was dat iedereen, van deelnemende architecten uit heel Nederland tot de juryleden, hoog opgaf van de mogelijkheden die dit gebied biedt: auto's uit het zicht, betere verkeersafwikkeling en bereikbaarheid, versterking groene singelrand, een nieuw park in de meest versteende binnenstad van Nederland en de versterking van het één na grootste Cultuurkwartier van Nederland.

Haalbaarheid
Ik moet de 44 inzendingen nog goed bestuderen, maar het winnende ontwerp van Atelier PRO en buro Sant en co biedt alvast inspiratie. Ik sprak op de uitreiking in het RAP één van de architecten van dat plan. Wat ik goed vond aan het verhaal was dat zij goed rekening hebben gehouden met de realisatiemogelijkheden. Dat is belangrijk in een stad waar het geld niet voor het oprapen ligt. Zo hebben zij niet alleen de vestingwal in ere hersteld, maar daar bedrijfsruimtes voor bijvoorbeeld ateliers, winkels en horeca aan toegevoegd, zodat het plan niet alleen maar iets kost, maar ook wat oplevert. Zo houd je aan de buitenkant de groene singelrand, die wordt versterkt doordat de brug bij de punt richting Schuttersveld is verlegd, en ontstaat aan de binnenkant een nieuwe publieke ruimte waar zelfs de kermis een plek kan vinden.

Museum voor Industrieel Erfgoed?
Half serieus tekende men in één van de bouwvolumes het Nationaal Historisch Museum. Ik zal directeur Erik Schilp (ex-Leidenaar) eens mailen met het idee. Maar een andere publieke functie zou ook prima kunnen. Het Nationaal Museum voor het Industrieel Erfgoed bijvoorbeeld, Molenmuseum De Valk staat er alvast. De Meelfabriek wil er vast een deel van zijn prachtige oude productiemachines naar verhuizen. En in de Lakenhal vind je oude weefgetouwen. Lijkt me wat voor STIEL en de Historische Vereniging Oud Leiden om op te pakken, samen met de Directie Cultureel Erfgoed van het ministerie van OCW.

Vijf musea
Wat voor museum het ook zou worden, het past in elk geval goed bij het één na grootste Cultuurkwartier van Nederland dat in dit gebied aan het ontstaan is. Je hebt dan vijf musea op een kluitje: molenmuseum, Lakenhal, Boerhaavemuseum, Museum Volkenkunde en het nieuwe museum voor industrieel erfgoed. Vanaf de vestingwal (je kunt helemaal naar boven lopen tot op het dak van het nieuwe museum) heb je een mooi uitzicht over het Cultuurkwartier en de rest van de stad.

Halfverdiept
Terug naar het ontwerp, 'Puntgaaf' genaamd. Een ander idee dat de haalbaarheid bevordert is dat de bovenste laag van de 800 parkeerplaatsen tellende garage maar half verdiept ligt, wat volgens de architect miljoenen scheelt in de realisatie. Oude grachten zijn teruggebracht, aan extra waterberging wil het Hoogheemraadschap Rijnland misschien meebetalen.

Juryrapport
Wat zei het juryrapport? "Puntgaaf laat het vestingwerk herleven. De inzending biedt een grote maar intieme publieke ruimte. Er is een mooi evenwicht tussen groen en steen. De nieuwe functies rondom de molen zullen, mits goed geprogrammeerd, het geheel versterken. Het bolwerk is puntgaaf en verkeersvrij. De verkeersafwikkeling en de entree naar de parkeergarage zijn helder. Uit het bolwerk komt een historisch verantwoord bouwblok met een publieke functie. Oude grachten worden weer aangebracht. Een plan met een geraffineerde fraaie eenheid, overtuigend gepresenteerd. De relatie met het Cultuurkwartier vergt nog oplossingen."

Zodra ik de andere inzendingen beter heb bestudeerd, meld ik me weer.